آنچه در این مقاله می‌خوانید :
مهندس شبکه کیست ؟
شرکت‌های زیادی وجود دارند که به یک کارشناس شبکه نیازمندند. یک کارشناس شبکه باید از دانش کافی و تخصص لازم برخوردار باشد. با رشد فناوری، این تخصص‌ها به صورت مداوم آپدیت می‌شوند و بنابراین، یک متخصص شبکه باید کاملا به روز باشد.
مهندسان شبکه مسئولیت برنامه‌ریزی، پیاده‌سازی و مدیریت شبکه‌ها را عهده‌دار هستند. این افراد مسئول هستند بهترین بهینه‌سازی‌های ممکن را روی شبکه‌ها انجام دهند تا شبکه‌ها مطابق با برنامه‌ریزی انجام شده توسط معمار شبکه عملکرد قابل قبولی داشته باشند.
یکی دیگر از وظایف مهم مهندس شبکه بهبود عملکرد شبکه و شناسایی گلوگاه‌هایی است که باعث افت عملکرد شبکه شده‌اند.
شرح وظایف یک مهندس شبکه چگونه است؟
شرح وظایف یک مهندس شبکه ثابت نیست و به شرکتی که قصد استخدام در آن‌را دارد بستگی دارد.
اما به طور کلی می‌توان وظایف اصلی مهندس شبکه را پیاده‌سازی شبکه‌های سیمی و بیسیم، رفع مشکلات و انجام تحقیقات مداوم برای به‌کارگیری فناوری‌های جدید دانست.
مهندس شبکه باید بر تخصیص دقیق پهنای باند نظارت کند، سرعت پورت‌های سوییچ را متناسب با نیاز کاربران تنظیم کند و در شناسایی تهدیدات و آسیب‌پذیری‌های امنیتی به مهندسان امنیت کمک کند.
مهندسی شبکه شغلی است که به سرعت در حال رشد است. دفتر کار و آمار ایالات متحده رشد 6 درصد را تا سال 2026 برای مهندسی شبکه پیش‌ینی کرده که از میانگین تمامی مشاغل فناوری اطلاعات بیشتر است.
برای آن‌که به یک مهندس شبکه خبره تبدیل شوید در اولین گام باید به فکر دریافت مدرک کارشناسی در رشته علوم کامپیوتری یا فناوری اطلاعات باشید. البته دقت کنید این مدارک قرار نیست سطح دانش شما در ارتباط با مباحث شبکه‌های کامپیوتری را افزایش دهند، بلکه دانشی زیربنایی لازم برای کسب مهارت‌های دیگر را در اختیارتان قرار می‌دهند.
آنچه یک مهندس شبکه نیاز دارد :
با توجه به این‌که وظیفه اصلی مهندس شبکه طراحی و پیاده‌سازی شبکه‌ها است، بنابراین انتظار می‌رود این فرد در زمینه‌های زیر صاحب تخصص و دانش کافی باشد:
مباحث مرتبط با کلاینت‌ها و سرورها:
تمامی شبکه‌های کامپیوتری متشکل از دستگاه‌های دریافت‌کننده خدمات (کلاینت) و ارایه‌دهنده خدمات (سرور) هستند. تمامی خدماتی که کلاینت‌ها در یک شبکه محلی یا سراسری دریافت می‌کنند توسط سرور مدیریت می‌شود، بنابراین اگر سرور به درستی کار نکند دسترسی به خدمات مختل می‌شود.
یک متخصص شبکه و کامپیوتر باید در زمینه طراحی و پیاده‌سازی میل‌سرورها، نرم‌افزارهای ارتباطاتی و مدیریتی (اسکایپ، آفیس و شیرپوینت)، پیکربندی و نصب سرورها، نحوه متصل کردن سرورها به یکدیگر، پیاده‌سازی شبکه‌های ارتباطی محلی و شبکه‌های درون مرکز داده (فیبرنوری) اطلاعات کافی داشته باشد. برای این منظور باید آشنایی کاملی با تجهیزات سخت‌افزاری و زیربنایی شبکه داشته باشد و بداند اطلاعات چگونه توسط پروتکل‌ها، شبکه‌ها، گیت‌وی‌ها و…. عبور می‌کنند و از مبدا به مقصد می‌رسند.
آشنایی با توپولوژی‌ها:
توپولوژی‌ها به ساختاری اشاره دارند که شبکه‌ها بر مبنای آن‌ها پیاده‌سازی می‌شوند. شناخته شده‌ترین توپولوژی که همه کاربران روزانه از آن استفاده می‌کنند الگوی کلاینت-سرور است. با این‌حال، در برخی شرکت‌ها و آموزشگاه‌ها از توپولوژی‌های دیگری مثل ستاره‌ای، اتوبوسی، توری و نمونه‌های مشابه استفاده می‌شود. هر یک از این توپولوژی‌ها خط‌مشی‌ها و اصول مدیریتی خاص خود را دارند و نیازمند پروتکل‌های خاص خود هستند.
آدرس‌های IP:
عملکردی شبیه به کدهای پستی دارند و برای شناسایی دستگاه‌های تحت شبکه استفاده می‌شوند.
آدرس‌های آی‌پی به کلاینت‌ها اجازه می‌دهند به تبادل اطلاعات بپردازند. بنابراین باید با اصول اولیه مرتبط با آدرس‌های آی‌پی، مثل چگونگی تخصیص آدرس‌دهی ایستا که در شبکه‌های محلی کوچک کاربرد زیادی دارند، چگونگی پیکربندی سامانه نام دامنه (DNS) و تعریف کنترلر دامنه که اجازه می‌دهند کلاینت‌های درون یک ایستگاه کاری به کنترل‌کننده دامنه متصل شوند، چگونگی شکستن شبکه‌های بزرگ به زیرشبکه‌های کوچک از طریق VLAN، چگونگی مرتبط کردن سوییچ‌ها به یکدیگر و اتصال کلاینت‌ها به آن، چگونگی تعریف Port Mirroring و تجمیع لینک و…. آشنا باشید.
بر مبنای این تعریف مشاهده می‌کنیم که متخصص شبکه کامپیوتری باید شناخت کافی در ارتباط با پروتکل IPv4 و پروتکل‌های مهم شبکه داشته باشید و درباره نحوه عیب یابی شبکه و رفع مشکلات شبکه (سخت‌افزاری و نرم‌افزارهای) اطلاعات کافی داشته باشید. یکی از مهم‌ترین پروتکل‌هایی که باید شناخت کافی در مورد آن داشته باشید TCP/IP است. پروتکل زیربنایی اینترنت که نقش مهمی در پیاده‌سازی شبکه‌های کلاینت-سرور بازی می‌کند.
کابل‌ها، سوییچ‌ها و بازهم سرور: کابل‌ها شریان اصلی تبادل اطلاعات در شبکه‌های سیمی و بیسیم هستند. بنابراین باید در مورد انواع مختلف کابل‌ها، ظرفیت و پهنای باند کابل‌ها، نحوه کابل‌کشی و کابل‌های مناسب برای اتصال دستگاه‌ها به یکدیگر دانش کافی داشته باشید. به‌طور مثال، باید به بررسی این نکته بپردازید که آیا در اتاق سرور، ضرورتی دارد که از کابل‌های Cat7 یا Cat8 استفاده شود یا خیر. بهترین کابل برای اتصال سوییچ به روتر و کلاینت‌ها به سوییچ و پچ‌پنل چیست.
در مرحله بعد باید سطح مهارت های کارشناس شبکه در کار با سوییچ‌ها افزایش یابد که خود دنیای مفصل دارد. در حالی که سوییچ‌های غیر مدیریتی پیکربندی خاصی ندارند و کافی است سوییچ را به برق، کلاینت‌ها را به سوییچ و سوییچ را به روتر متصل کنید تا همه چیز در دسترس قرار بگیرند، اما سوییچ‌های مدیریتی و نیمه مدیریتی جزییات بسیار زیادی دارند که برای تسلط بر آن‌ها نه تنها به دانش تئوری، بلکه به دانش فنی عمیقی نیاز دارید. از مباحث مهم سوییچ که باید به آن‌ها دقت کنید باید به نحوه فعال‌سازی Port Mirroring روی درگاه‌های سوییچ، نحوه اتصال دستگاه‌های PoE به سوییچ، نحوه پیاده‌سازی شبکه‌های محلی مجازی، آشنایی با ابعاد سوییچ‌هایی که مناسب رک‌سرورها هستند و انتخاب سوییچی که جوابگوی نیازهای سازمان باشد اشاره کرد.
متخصص شبکه های کامپیوتری باید به بررسی این نکته بپردازید که چه سوییچی برای یک سازمان یا شرکت مناسب است. به‌طور مثال، ممکن است شرکت هیچ‌گونه فضای اختصاصی برای سرور در نظر نگرفته باشد یا بالعکس ممکن است رکی از نوع دیواری، ایستاده، مخابراتی و…. آماده کرده باشد تا سرور را در آن جای دهد. در این حالت نه تنها ابعاد ، بلکه نوع سرور، توان پردازشی که ارایه می‌کند و قابلیت ارتقا از نکات مهمی هستند که باید به آن‌ها دقت کنید.
دیوارهای آتش و روترها:
فایروال ها مولفه‌های نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری هستند که جریان ترافیک شبکه را مدیریت و کنترل می‌کنند. دیوارهای آتش اگر به درستی پیکربندی شوند به میزان قابل توجهی قادر به دفع تهدیدات سایبری هستند. پیکربندی دیوارهای آتش کار ساده‌ای نیست، به ویژه اگر قرار باشد در شبکه میل‌سرورها، سرورهای اشتراک‌گذاری فایل و نرم‌افزارهای زیرساختی نصب شود که نیازمند تبادل اطلاعات هستند.
علاوه بر این، دیوارهای آتشی مثل فورتی گیت تنظیمات خاص خود را دارند که برای تسلط بر آن‌ها باید زمان قابل توجهی را صرف کنید. روتر شاهراه تبادل اطلاعات است و به دلیل این‌که در بیشتر موارد به شکل پویا از آن استفاده می‌شود (فعال بودن پروتکل DHCP) فرآیند تخصیص آدرس‌های آی‌پی به کلاینت‌ها را مدیریت می‌کند و نقش مهمی در مسیریابی بسته‌های اطلاعاتی دارد.
به همین دلیل در انتخاب روتر دقت کنید، به ویژه اگر قرار است از روترهای جدیدی استفاده کنید که از فناوری‌های ارتباطی بی سیم نظیر Wifi 802.11ax پشتیبانی می‌کنند که جدید است و تنها دستگاه‌های کمی در ایران قابلیت پشتیبانی از این استاندارد بیسیم را دارند. در زمان انتخاب روتر، باید گزینه‌ای استفاده شود که مولفه‌های سخت‌افزاری قدرتمندی دارد تا مشکلی از بابت مدیریت دستگاه‌های کلاینت به وجود نیاید، به ویژه هنگامی که روتر در شبکه وای‌فای اطلاعات درون شبکه‌ای را مبادله می‌کند و همزمان به درخواست پهنای باند کلاینت‌ها نیز پاسخ می‌دهد.
مدارک تخصصی فناوری اطلاعات:
یکی از بهترین و موثرترین روش‌های برای احراز موقعیت شغلی مهندس شبکه، اخذ مدارک فناوری اطلاعات است. ثبت‌نام در دوره‌های تخصصی مدارک شبکه به دانش‌پژوهان کمک می‌کند به‌طور همزمان سطح مهارت‌های تئوری و فنی خود را ارتقا دهند. نقطه شروع این مسیر مدرک نتورک‌پلاس است که تمامی نکات و مفاهیم زیربنایی شبکه را آموزش می‌دهد و پیش‌نیاز تمامی مدارک حوزه شبکه در ارتباط با مدارک سیسکو، نقطه شروع دوره CCNA است که گرایش‌های مختلفی در ارتباط با شبکه‌های سیمی، امنیت، بی سیم و…. دارد. بیشتر افراد به سراغ دوره R&S می‌روند که به‌نام CCNA R&S شناخته می‌شوند. است.
کارآموزی:
هنگامی که موفق شدید، از نظر تئوری دانش لازم را کسب کنید در مرحله بعد باید به فکر تجربه‌اندوزی باشید. بهترین مسیر در این زمینه کارآموزی است. کارآموزی در شرکت‌های کوچک یا متوسط کمک می‌کند مهارت‌های فنی لازم در ارتباط با شبکه سازی را به دست آورید و به مرور زمان با جنبه‌های فنی این حوزه آشنا شوید.
انتخاب مسیر شغلی مهندسی شبکه
پس از کسب تجربه IT در سطح ورودی و مقدماتی، باید مسیر شغلی را تعیین کرد. زیرا مشاغل مهندسی شبکه بسته به صنعت، سازمان و فناوری متفاوت هستند.
مسیر شغلی مهندس شبکه
فهرستی از مشاغلی که در حیطه مهندسی شبکه قرار می‌گیرند به شرح زیر است:
متخصص شبکه (Network Specialist)
مدیر شبکه (Network Administrator)
کاردان شبکه (Network Technician)
تحلیل‌گر شبکه (Network Analyst)
مهندس شبکه (Network Engineer)
معمار راهکارهای شبکه (Network Engineer)
دایاسرور، تخصصی ترین مرکز فروش و پشتیبانی محصولات HPE و EMC
